Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler
İslamiyet öncesi Türk Devletleri ve toplulukları tarafından kullanılmıştır. Güneş yılı esasına göre hazırlanan bir takvimdir. Bir yıl 365 gün olarak hesaplanmış ve her yıl bir hayvan ismiyle anılmıştır. Bu takvim Türkler'den başka Çin,Moğol,Hint ve Tibetliler tarafından da kullanılmıştır. Günümüzde Asya'nın bazı bölgelerinde hâlâ kullanılmaktadır.
Hicrî Takvim (Arapça: التقويم الهجري), İslam Peygamberi Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç kabul eden ve Ay'ın Dünya çevresinde dolanımını esas alan takvim sistemi. Hicri Takvim; Hicri Şemsi ve Hicri Kameri Takvim olmak üzere ikiye ayrılır.
Büyük Selçuklularda Celaleddin Melikşah zamanında eski İran takvimi esas alınarak mali işlerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Güneş yılı esasına göre hazırlanan bu takvimde Nevruz yılbaşı olarak kabul edilmiştir...
Mali işlerde kullanılmak üzere eski Bizans takvimi esas alınarak hazırlanmıştır. 1839'da bütün resmi ve mali işlemlerde Hicri takvimle beraber kullanılmaya başlandı. Başlangıç olarak Hicret alınmış ancak Güneş yılı esasına göre hazırlanmıştır. Rumi takvim 1 Ocak 1926'da Miladi takvimin yürürlüğe girmesine kadar kullanılmıştır. Miladi takvimin kabul edilmesine rağmen mali yılbaşı Mart ayı olarak kabul edilmiş ve bu uygulama 1982'ye kadar devam etmiştir.
Güneş yılı esasına göre hazırlanan bu takvim ilk defa Mısırlılar tarafından kullanılmıştır. Bu takvim; İyonlar, Yunanlar ve Romalılar tarafından geliştirilmiştir. Roma İmparatoru Jullius Cesar ve Papa XII.Gregor tarafından düzenlenerek günümüzdeki şeklini almıştır. Başlangıç olarak (Milat) Hz.İsa'nın doğum günü kabul edilmiştir. Miladi Takvim 1 Ocak 1926'dan itibaren Türkiyede de kullanılmaya başlanmıştır.
- - Hz.İsa'nın doğumu (Milat) başlangıç alınmıştır.
- - Milattan önceki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan tarih daha eski bir tarihi gösterir.
- - Milattan sonraki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan günümüze daha yakın bir tarihi gösterir.
Kendine özgü takvim hazırlayan uygarlıklar takvim başlangıçlarını ayarlarken kendileri için önemli görülen olayları dikkate almışlardır. Musevilerde ilk yaradılış günü (M.Ö 3760), Yunanlarda ilk olimpiyatlar (M.Ö 776), Romalılarda Roma'nın kuruluşu (M.Ö 753), Hristiyanlarda Hz.İsa'nın doğumu (0), Müslümanlarda ise "Hicret olayı" (M.S 622) Başlangıç olarak alınmıştır
miladi takvim
rumi takvimi
| Ay |
Malî Yıl olarak |
Türkçe |
Osmanlıca |
Gün |
Notlar |
| 1 |
Onbirinci Ay |
Kânûn-ı Sânî |
كانون الثاني |
31 |
İkinci Kânûn |
| 2 |
Onikinci Ay |
Şubat |
شباط |
28 |
|
| 3 |
Birinci Ay |
Mart |
مارت |
31 |
|
| 4 |
İkinci Ay |
Nisan |
نيسان |
30 |
|
| 5 |
Üçüncü Ay |
Mayıs |
مايس |
31 |
|
| 6 |
Dördüncü Ay |
Haziran |
حزيران |
30 |
|
| 7 |
Beşinci Ay |
Temmuz |
تموز |
31 |
|
| 8 |
Altıncı Ay |
Ağustos |
أغسطس |
31 |
|
| 9 |
Yedinci Ay |
Eylül |
أيلول |
30 |
|
| 10 |
Sekizinci AY |
Teşrin-i Evvel |
تشرين الاول |
31 |
İlk Teşrin |
| 11 |
Dokuzuncu Ay |
Teşrin-i Sânî |
تشرين الثاني |
30 |
İkinci Teşrin |
| 12 |
Onuncu Ay |
Kânûn-ı Evvel |
كانون الاول |
31 |
İlk Kânûn |
|
